ь 2008-жылдын 18-июлунда «Кабар» маалыматтык агенттигинде акчакредит саясатынын биринчи жарым жылдыктагы жыйынтыгына арналган пресс-конференция болуп ёттъ. Пресс-конференцияга Улуттук банктын тёрагасынын орунбасарлары: З.Л. Чокоев жана К.К.Боконтаев мырзалар катышышты. Пресс-конференциянын катышуучулары коомчулукту акча-кредит саясатынын жыйынтыгы, отчеттук мезгил ичиндеги банктык жана тёлём системаларынын ишинин натыйжалары менен тааныштырышты жана журналисттердин суроолоруна жооп беришти. 

Алсак, Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитетинин маалыматтары боюнча, керектёё бааларынын индекси жыл башынан бери 115,2 пайызды тъзгён (2008-жылдын июнь айы 2007-жылдын декабрына карата), ал эми 2007-жылдын ушул эле мезгилинде бул кёрсёткъч 104,6 пайызда катталган эле. 2008-жылдын май айына карата керектёё бааларынын индекси 4,3 пайызга ёскён. 

1-таблица: Кыргыз Республикасындагы керектёё бааларынын индекси 

(ёткён жылдын декабрына карата пайыздар менен) 

Улуттук банктын баа беръъсъ боюнча, 2008-жылдын январь-июнь айларында монетардык эмес факторлордун таасири 81,4 пайыз, монетардык факторлор – 11,0 пайыз, инфляциялык кътъълёр 7,6 пайыз ёлчёмъндё таасир эткен. 

Баалардын эь жогорку ёсъшъ азык-тълък товарлары рыногунда катталган, каралып жаткан мезгил ичинде бул тармак боюнча баа 20,4 пайызга ёскён, анын ичинде жашылча-жемиш продукциясына баа 30,0 пайызга, кумшекерге жана кондитер азыктарына – 22,8 пайызга, майларга жана тоь майларга – 15,7 пайызга жана сът азыктарына 6,2 пайызга ёскён. Ошондой эле нан азыктарына жана дандарга баанын 23,3 пайызга ёсъшъ катталган, анын ичинде биринчи сорттогу буудай уну 26,2 пайызга кымбаттаган. Бул топко баанын ёсъшънън негизги себебинен болуп дъйнёлък рыноктордо дан эгининин жана ундун кымбаттагандыгы эсептелет. Алкоголь ичимдиктери жана тамекилер 9,1 пайызга кымбаттаган. 

Азык-тълъктён башка товарларга баа индекси 2008-жылдын биринчи жарымында 6,8 пайызды тъзгён. Ъстъбъздёгъ жылдын баш жагынан бери Ёзбекстанда сатуу баасы ёскёндъгънён улам газга баа кёбърёёк ёскён – 32,6 пайыз. Андан тышкары, къйъъчъ-майлоочу материалдарга, анын ичинде дизель отунуна баа 48,4 пайызга жана бензинге 18,3 пайызга жогорулаган. 

Акы тёлёнъъчъ кызмат кёрсётъълёргё баалар транспорт кызмат кёрсётъълёръ, саламаттыкты сактоо жана билим беръъ кызмат кёрсётъълёръ кымбаттагандыгынан улам 17,9 пайызды тъзгён. 

Акча базасы 2008-жылдын январь-июнь айлары ичинде 958,7 млн. сомго (+3,0 пайызга) кёбёйъъ менен 2008-жылдын 30-июнуна карата 32 534,6 млн. сомду тъзгён (2008-жылдын 1-январына карата – 31 575,9 млн. сом). Ал эми 2007-жылдын январь-июнь айларында акча базасы 11,8 пайызга кёбёйгён эле. 

Коммерциялык банктардын жалпы камдары (резервдери) 2008-жылдын июнь айынын акырына карата жыл башынан бери 2,6 пайызга кёбёйъъ менен 4 116,6 млн. сомду тъзгён. 2007-жылдын ушул эле мезгили ичинде коммерциялык банктардын жалпы камдары 4,1 пайызга кёбёйгён эле. 

Дъь эларалык камдар (резервдер) 2008-жылдын июнь айынын акырына карата 1 231,3 млн. АКШ долларын тъзгён (2008-жылдын 1-январына карата – 1 176,6 млн. АКШ долл.). Жылдын январь-июнь айларында кёбёйъъ 54,7 млн. АКШ доллары чегинде катталган. 

М2Х акча массасы 2008-жылдын январь-июнь айларында 3 628,7 млн.сомго (+8,4 пайызга) кёбёйъъ менен 46 646,6 млн. сомду тъзгён (2008-жылдын 1-январына карата М2Х – 43018,0 млн. сом). 

Доллардын эсептик курсу 1,21 пайызга жогорулоо менен 2008-жылдын 1-июлуна карата 35,9283 сом/АКШ долларын тъзгён. АКШ долларынын 2007-жылдын январь-июнь айларындагы сомго карата курсу 0,46 пайызга тёмёндёп, 37,9501 сом/АКШ долларын тъзгён. 

Иштеп жаткан коммерциялык банктардын кредит портфели 2008-жылдын январь-июнь айларында 18,46 пайызга ёсъъ менен 24 699,0 млн. сомду тъзгён (2007-жылдын январь-июнь айларында кредит портфели 62,47 пайызга кёбёйгён жана 18 440,6 млн. сомду тъзгён). Улуттук валютадагы кредит портфелинин наркы 2008-жылдын май айы ичинде 1,52 пайыздык пунктка жогорулоо менен 2008-жылдын 1-июнуна карата 22,82 пайызды тъзгён. Улуттук валютада жаьы берилген кредиттер боюнча орточо пайыздык чен 2008-жылдын январь-май айларында 25,42 пайызды тъзгён (2007-жылдын ушул эле мезгилине салыштырмалуу 2,74 пайыздык пунктка жогорулоо). Четёлкё валютасындагы кредит портфелинин наркы 2008-жылдын май айында 0,60 пайыздык пунктка жогорулаган жана 2008-жылдын 1-июнуна акырына карата 18,65 пайызды тъзгён. Четёлкё валютасындагы жаьыдан берилген кредиттер боюнча орточо пайыздык чен 2008-жылдын январь-май айларында 20,25 пайызды тъзгён (2007-жылдын тиешелъъ мезгилине салыштырмалуу 1,83 пайыздык пунктка жогорулоо катталган).  

Иштеп жаткан коммерциялык банктардагы депозиттердин кёлёмъ 13,50 пайызга кёбёйгён жана 2008-жылдын июнь айынын акырына карата 26 607,5 млн. сомду тъзгён (2007-жылдын январь-июнь айларында депозиттер кёлёмъ 20,07 пайызга ёсъъ менен 20 179,6 млн. сомду тъзгён). Улуттук валютадагы депозит базасынын наркы 2008-жылдын май айында 1,05 пайыздык пунктка жогорулаган жана 2008-жылдын 1-июнуна карата 5,70 пайызды тъзгён. Жаьыдан кабыл алынган улуттук валютадагы депозиттер боюнча орточо пайыздык чен ъстъбъздёгъ жылдын январь-май айларында 2007-жылдын ушул эле мезгилине салыштырмалуу 0,39 пайыздык пунктка жогорулап, 2,56 пайызды тъзгён. Четёлкё валютасындагы депозит базасынын наркы 2008-жылдын май айында 0,05 пайыздык пунктка жогорулаган жана 2008-жылдын 1-июнуна карата 2,24 пайызды тъзгён. Жаьыдан кабыл алынган четёлкё валютасындагы депозиттер боюнча орточо пайыздык чен 2008-жылдын январь-май айларында 2007-жылдын ушул эле мезгилине салыштырмалуу 0,03 пайыздык пунктка жогорулаган жана 0,79 пайызды тъзгён. Анын ичинде, улуттук валютада жаьыдан кабыл алынган мёёнёттъъ депозиттер боюнча орточо пайыздык чен 2007-жылдын январь-май айларына салыштырмалуу 0,40 пайыздык пунктка жогорулоо менен 7,18 пайызды тъзгён, ошол эле учурда жаьыдан кабыл алынган мёёнёттъъ валюталык депозиттер боюнча чен 0,50 пайыздык пунктка жогорулаган жана 5,21 пайызды тъзгён. 

Мамлекеттик бажы комитетинин алдын ала маалыматтары, ошондой эле Улуттук банктын баа беръъсъ боюнча, Кыргыз Республикасынын соода балансынын сальдосу 2008-жылдын январь-май айларында терс мааниге ээ болуп, 832,1 млн. АКШ долларын тъзгён, 2007-жылдын ушул эле мезгилинде бул кёрсёткъч 410,8 млн. АКШ долларында катталган эле. ФОБ баасындагы тышкы соода жъгъртъъ 2008-жылдын январь-май айларында 1828,3 млн. АКШ долларын тъзгён жана 2007-жылдын салыштырылып жаткан мезгилиндеги кёрсёткъчънё караганда 31,3 пайызга кёбёйгён. КМШ ёлкёлёръ менен товар жъгъртъъ 38,2 пайызга, ал эми алыскы четёлкёлёр менен – 22,9 пайызга ёскён. Товар жъгъртъънън ёсъшъ, эь оболу, ёсъъсъ 47,5 пайызды тъзгён импорттук операциялардын кёлёмънън кёбёйъъсънън эсебинен жъргён, ошол эле учурда экспорттук операциялар болгону 1,4 пайызга ёскён. 

2008-жылдын 10-июлуна карата абал боюнча эмитирленген локалдык карттардын саны: “Алай-Кард” системасы боюнча - 21 427, «Демир 24» системасы боюнча - 10 095; Visa Electron боюнча – 9 836, улуттук “Элкарт” системасы боюнча - 22 894 карт. 

Банктык эмес финансы-кредит мекемелеринин жаьылыктары 

Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы тёмёнкъ банктык эмес финансы-кредит мекемелерине жана алмашуу бюролоруна лицензияларды/къбёлъктёрдъ берген: 

1. ЖЧК "Центральноазиатский кредитный центр" МККга (жеке адамдарга жана юридикалык жактарга чакан кредиттерди беръъгё 2008-жылдын 7-июлунда берилген №143-къбёлък). Юридикалык дареги: Бишкек шаары, Эркиндик проспекти, 35-34; 

2. Жеке ишкер Анарбаев Шавкат Таштемировичке (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2008-жылдын 10-июлунда берилген №3692-лицензия). Юридикалык дареги: Жалалабат областы, Жалалабат шаары, борбордук базар; 

3. Жеке ишкер Касымов Нозимжон Насурдиновичке (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2008-жылдын 10-июлунда берилген №3691-лицензия). Юридикалык дареги: Жалалабат областы, Жалалабат шаары, борбордук базар; 

4. Жеке ишкер Якубов Фарух Эркиновичке (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2008-жылдын 10-июлунда берилген №3690-лицензия). Юридикалык дареги: Жалалабат областы, Жалалабат шаары, борбордук базар; 

5. Жеке ишкер Телегенов Турганбек Ахметалиевичке (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2008-жылдын 10-июлунда берилген №3689-лицензия). Юридикалык дареги: Ысыккёл областы, Чолпоната шаары, Совет кёчёсъ, 77 (почтанын имаратында); 

6. Жеке ишкер Текеспаева Нурия Байышовнага (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2008-жылдын 8-июлунда берилген №3688-лицензия). Юридикалык дареги: Ысыккёл областы, Чолпоната шаары, Совет кёчёсъ, 97, "Зодиак" казиносу; 

7. Жеке ишкер Тураходжаев Ахмадхужага (нак четёлкё валюталары менен алмашуу операцияларын жъргъзъъ укугуна 2008-жылдын 7-июлунда берилген №3687-лицензия). Юридикалык дареги: Ош областы, Карасуу шаары, Нурахунов атындагы кёчё, номери жок. 

Бир жыл мёёнёттён ашык убакыт ичинде кредиттерди беръъ ишин жъзёгё ашырбагандыгы ъчън 2008-жылдын 7-июлунан тартып "Ак Пейил-Талас" КФ МКАсына 2003-жылдын 28-январында берилген №2-къбёлък кайра чакырылып алынган. Юридикалык дареги: Талас областы, Талас шаары, Манас атындагы кёчё, 116-ъй, 12-кв. 

Банктар аралык тёлёмдёр